Powszechnie wiadomo, że obok medycyny konwencjonalnej, opartej na dowodach naukowych, istnieje medycyna tradycyjna (niekonwencjonalna). To właśnie z niej wywodzi się medycyna konwencjonalna. Dawniej medycyna opierała się doświadczeniach i spostrzeżeniach wielu pokoleń ludzi zajmujących się leczeniem. Naturalne metody leczenia, stosowane na dużą skalę przez całe stulecia, na początku XX w zostały wyparte przez medycynę naukową na dalszy plan. Jednak w ostatnich latach, mimo stałego postępu medycyny w zakresie diagnostyki i terapii, pacjenci chętnie wracają do naturalnych metod leczenia. Po obu stronach tj. zarówno w medycynie konwencjonalnej, jak i niekonwencjonalnej, znane są praktyki, które są bardziej lub mniej efektywne. W kulturze Zachodu termin „medycyna alternatywna” definiowany jest poprzez zaprzeczenie definicji medycyny konwencjonalnej (naukowej). Uważa się, że jest to każda praktyka uzdrawiająca „która nie mieści się w obszarze medycyny konwencjonalnej”. Medycyna alternatywna często bazuje na tradycji lub wiedzy kulturowej i odnosi się do całego systemu opieki (np. medycyna chińska, Ayurveda, ziołolecznictwo). Natomiast termin „medycyna komplementarna” jest używany w celu opisania wybranych praktyk medycyny alternatywnej, które są stosowane w powiązaniu z medycyną konwencjonalną lub jako jej uzupełnienie (np. akupunktura jako metoda wspomagająca usuwanie dolegliwości bólowych). Niektórzy autorzy wprowadzają dodatkowo pojęcie „medycyny zintegrowanej” jako tej, która inkorporuje bezpieczne i efektywne praktyki medycyny alternatywnej/komplementarnej (rys.1). To połączenie medycyny konwencjonalnej i komplementarnej często wyraża się poprzez podkreślenie znaczenia profilaktyki prozdrowotnej i potrzeby zmiany stylu życia.
Pięć zasad korzystania z alternatywnych metod leczenia
- Traktuj medycynę niekonwencjonalną wyłącznie jako terapię uzupełniającą.
- W żadnym wypadku nie rezygnuj z opieki lekarza specjalisty
- Poinformuj swojego lekarza o stosowanym leczeniu CAM.
- Wybieraj sprawdzonych terapeutów, najlepiej zrzeszonych w cechu lub stowarzyszeniu. Pozwoli ci to uniknąć kontaktu z szarlatanami.
- Nie lecz się metodami niekonwencjonalnymi na własną rękę.
- Wymagaj od uzdrowiciela, żeby dokładnie opisał ci metodę, jako stosuje.Nie daj się zwieść ogólnikowym formułkom „przywrócenie harmonii z naturą”, „odtrucie organizmu”, „uwolnienie energii”.
Zalety medycyny naturalnej
Medycyna tradycyjna postrzega chorobę jako element odrębny od osoby chorej. Rosnąca tendencja w kierunku specjalizacji w medycynie tradycyjnej doprowadziła do znacznego postępu, jak i dystansu do zdrowych części ciała pacjentów. Kluczem do zrozumienia różnicy między tradycyjną a nowoczesną medycyną jest ujmowanie w ramach medycyny naturalnej całego ciała oraz osoby. Różnica polega więc na podejściu syntetycznym medycyny naturalnej i analitycznym medycyny tradycyjnej. Osoby zajmujące się medycyną naturalną zwracają uwagę na wszystkie wymiary zdrowia – fizyczny, psychiczny i duchowy. Syntetyczne, całościowe podejście do zdrowia jest główną przyczyną popularności medycyny naturalnej. Ze względu na nacisk na leczenie całego ciała, osoby zajmujące się medycyną naturalną często oferują pacjentom wiele uwagi. Tradycyjni lekarze nie mają tego komfortu. „Lekarze” medycyny naturalnej ze względu na różne filozofie i system opłat, przeważnie kładą większy nacisk na indywidualne podejście do pacjenta. Inną zaletą medycyny naturalnej jest nacisk na zapobieganie chorobie, w przeciwieństwie do medycyny tradycyjnej, która zazwyczaj interweniuje, kiedy choroba jest obecna. Wiele odmian medycyny naturalnej zachęca pacjentów do wizyt, leczenia koncentrującego się na zapobieganiu choroby przed jej wystąpieniem.
Wady medycyny naturalnej
W odpowiedzi na wzrost zapotrzebowania konsumentów, przeprowadza się coraz więcej badań dotyczących medycyny naturalnej. W porównaniu do metod medycyny tradycyjnej, dane są nadal ograniczone, co pozostawia wiele pytań bez odpowiedzi. Bardzo łatwo wprowadzić odbiorców w błąd słowami „naturalny” i „bezpieczny”, ale te dwa słowa nie są synonimami, pomimo iż niektóre próby marketingowe zdają się tak sugerować. Wiele suplementów diety i leków na bazie ziół jest mylnie określanych mianem „naturalnych”. Producenci zapewniają również o ich niezwykłym, tajemniczym składzie bądź uzdrawiającym działaniu, chociaż nie istnieją badania naukowe, które by to potwierdzały. Nawet w przypadku, kiedy produkt nie zawiera sztucznych substancji, suplementy i leki na bazie ziół mogą nadal potencjalnie wejść w reakcję z zalecanymi lekami na receptę. Nierzadko te produkty powodują skutki uboczne. Jest wiele korzyści płynących ze stosowania alternatywnych form medycyny, ale jest i dużo zjawisk, których należy się obawiać. Przed rozpoczęciem nieznanej terapii należy rozważyć „za” i „przeciw”. Jeśli do tej pory korzystałeś z jakiejś metody medycyny naturalnej, np. popularnej akupunktury czy masażu uciskowego – akupresury, warto dowiedzieć się więcej. Ostatnio, Narodowe Centrum Współczesnej i Alternatywnej Medycyny w USA ogłosiło, że około 38% dorosłych i około 12% dzieci stosuje jakąś formę medycyny naturalnej. Przed zaangażowaniem się w leczenie naturalne, warto też jednak zapoznać się z kilkoma kluczowymi zarzutami stawianymi tej formie medycyny. Przedstawione powyżej obawy powinny pomóc w wyborze odpowiedniej i bezpiecznej metody leczenia medycyny naturalnej.
